Σύνδρομο σκαληνού
Αιτιοπαθογένεια: Κάθε στένωση του άνω θωρακικού στομίου είναι δυνατό να πίεση το βραχιονίου πλέγμα και την υποκλείδιο αρτηρία με αποτέλεσμα την εμφάνιση αγγείονευρολογικων διαταραχών στην περιοχή του σύστοιχου άνω άκρου. Αμφίβολη είναι η θεωρία της ενεργητικής πίεσης από την διαταραχή του μυϊκού τόνου του πρόσθιου ή μέσου σκαληνού μυός. Η θεωρία της παθητικής πίεσης λόγω ανώμαλης πρόσφυσης των μυών ή παραμόρφωσης του μυϊκού στομίου από μια στενωτική μυοσίτιδα έχει επιβεβαιωθεί από τα διάφορα εγχειρητικά ευρήματα.
Κλινική εικόνα: Η κάκωση του βραχιονίου πλέγματος από πίεση οδηγεί σε πάρεση των νεύρων του πήχη με αισθητικές και κινητικές διαταραχές, ως επί το πλείστον στην περιοχή που νευρούται από το ωλένιο νεύρο. Επιπλέον αγγειακές διαταραχές της υποκλειδίου αρτηρίας προκαλούν διαλείπουσες ισχαιμικές κράμπες με πόνους στα δάκτυλα και κυάνωση μέχρι και μυϊκή ατροφία.
Διαφορική διάγνωση: Αυχενική πλευρά, περιαρθρίτιδα ώμου, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα. Θεραπεία: Παροδικά μπορούν να αντιμετωπισθούν με εγχύσεις νοβοκαΐνης και βραχεία ακινητοποίηση σε επίδεσμο DESAULT. Σε χρόνιες περιπτώσεις γίνεται διατομή του πρόσθιου σκαληνού μυός στη κατάφυση.
Καθ'έξιν εξάρθρημα του ώμου
Αιτιοπαθογένεια Συγγενής δυσπλασία της ωμογληνης, ς,μυϊκή θυλακονσυνδεσμική χαλάρωση, πρωτογενές τραυματικό εξάρθρημα ώμου, το οποίο μετά από ρήξη του κάτω επιχείλιου χόνδρου και ανεπαρκή ακινητοποίηση μπορεί να μεταπέσει σε καθ'έξιν εξάρθρημα ή υποτροπιάζων εξάρθρημα (επειδή πρωτογενώς δημιουργήθηκε τραυματικά.
Κλινική εικόνα
Αντίστοιχα με την ανατομική κατασκευή της άρθρωσης του ώμου μπορεί να έχουμε εξάρθρημα, υπογλήνιο, οπίσθιο και πρόσθιο. Η τελευταία μορφή που χαρακτηρίζεται επίσης ως υποκορακοϊδές εξάρθρημα είναι η συχνότερη. Η κεφαλή του βραχιονίου ευρίσκεται μπροστά και κάτω από την κορακοειδή απόφυση. Το καθ'έξιν εξάρθρημα μπορεί να συμβεί ακόμη και σε φυσιολογική φόρτιση π.χ. κατά την απαγωγή και έξω στροφή (apprehensionstest). Η κεφαλή του βραχιονίου ολισθαίνει προς τα εμπρός ή προς τα κάτω και εξέρχεται από την γληνή. Όσο εύκολα συμβαίνει το εξάρθρημα ,τόσο και εύκολα ανατάσσεται, συχνά ανατάσσεται από τον ίδιο τον ασθενή χωρίς ιατρική βοήθεια. Ο γιατρός σπάνια βλέπει την κεφαλή απεξαρθρωμένη. Εξάρθρημα ώμου. α) Πρόσθιο εξάρθρημα, β) Υπογλήνιο εξάρθρημα, γ) οπίσθιο εξάρθρημα Ακτινογραφία Σε περίπτωση εξαρθρήματος η κεφαλή ευρίσκεται εκτός της ωμογλήνης (σε καθ'έξιν εξάρθρημα σπάνια). Η γλήνη συχνά είναι αβαθής και μικρή. Υπάρχει μια σχετική δυσαναλογία μεταξύ του μεγέθους της κεφαλής και της γλήνης. Σε πρωτοπαθές τραυματικό εξάρθρημα μπορεί να υπάρχουν σύνοδες οστικές κακώσεις (εμπιεσμα της κεφαλής του βραχιόνιου [HILL-SACHS-DEFEKT], απόσπαση του μείζονος ογκώματος, ή αποκόλυση της αρθρικης καψας απο το χείλος της γλήνης [BANKART-Lesion].
Θεραπεία
Συντηρητική:
Χειρουργική: Στο καθ'έξιν εξάρθρημα η επέμβαση γίνεται για να αποκαταστήσουμε την λειτουργικότητα της άρθρωσης και για να μειώσουμε τον κίνδυνο της πρώϊμης εμφάνισης της οστεαρθρίτιδας από το επαναλαμβανόμενο εξάρθρημα. Για την αντιμετώπιση του καθ'έξιν εξαρθρήματος χρησιμοποιούνται σήμερα πολλοί μέθοδοι.Η ποιο συνηθισμένη είναι η αρθροσκοπική αποστάσταση της βλαβης με συραφη του θυλακου με τη χρηση ειδικών αγκυρών που τοποθετουνται αρθροσκοπικα για να στερεωθει το προσθιο χειλος του θυλακου που εχει αποκοληθει απο το προσθιο χειλοσ της γληνης. Με πλαστικές τενόντων και περιτονίων, ως και με μετάθεση της κατάφυσης του υποπλατίου στον αρθρικό θύλακα, μειώνεται η χαλαρότητα των μαλακών μορίων της άρθρωσης συνεπώς και ο κίνδυνος εξαρθρήματος. Για τον ίδιο σκοπό μειώνεται και η χαλαρότητα του πρόσθιου τμήματος του αρθρικού θυλάκου, με πτύχωση αυτού και συρραφή των πτυχών. Δια της εμφυτεύσεως μιας οστικής σφήνας στο κάτω χείλος της γλήνης δημιουργείται μια προπέτεια στην αποπλατυσμένη αυτή περιοχή, που φράζει το δρόμο εξόδου της βραχιονίου κεφαλής εξόδου (εγχείρηση κατά Eden-Hybinette, παραλλαγή της εγχείρησης Max Lange). Δια μιας υποκεφαλικής οστεοτομίας(Weber) περιορίζεται η έξω στροφή, η οποία αποτελεί αφορμή του εξαρθρήματος.
Τραυματικό εξάρθρημα
Αιτιοπαθογένεια Έντονη εξωτερική βία μπορεί να οδηγήσει σε εξάρθρημα του ώμου με απόσπαση συχνά του κάτω τμήματος του γληνοειδούς χείλους, απόσπαση του μείζονος ογκώματος και συμπιεστικό κάταγμα της κεφαλής του βραχιονίου.
Κλινική εικόνα Ο αυτόματος και κατά την κίνηση πόνος στο τραυματικό εξάρθρημα είναι εντονότερος από ότι στο καθ'έξιν εξάρθρημα. Το περίγραμμα του δελτοειδούς μυός σε περίπτωση εξαρθρήματος εξαφανίζεται, το ακρόμιον προβάλλει έντονα κάτω από το δέρμα. Ο βραχίονας βρίσκεται σε ελαφρά απαγωγή και δίνει την εντύπωση σαν να είναι στερεωμένος με ελατήριο στη θέση αυτή (αν πιέσει κανείς τον βραχίονα προς το θωρακικό τοίχωμα και τον αφήσει ελεύθερο επανέρχεται στην αρχική του θέση). Ο ασθενής δεν μπορεί να φέρει το χέρι της εξαρθρωμένης πλευράς στην αντίθετη ωμοπλάτη. Η κεφαλή του βραχιονίου ψηλαφείται εκτός της ωμογλήνης. Η ωμογλήνη κάτω από το ακρώμιον είναι κενή.
Ακτινολογική εικόνα Η κεφαλή του βραχιονίου ευρίσκεται εκτός της ωμογλήνης , δυνατόν είναι να υπάρχουν και σύνοδες τραυματικές βλάβες.
Θεραπεία
Συντηρητική: Η ανάταξη γίνεται όσον το δυνατόν γρηγορότερα για να αποτρέψουμε μια χαλάρωση του αρθρικού θυλάκου και τενόντων, ως και κακώσεις των νεύρων και αγγείων από πίεση. Η ανάταξη γίνεται με τη βοήθεια αναλγητικών μυοχαλαρωτικών φαρμάκων, ή και με βραχεία νάρκωση. Για την ανάταξη χρησιμοποιούνται οι παρακάτω μέθοδοι:
Ανάταξη από τον ίδιο τον ασθενή με την μέθοδο ISELIN. Στο πρόσθιο εξάρθρημα ο τραυματίας πιάνει με το χέρι της εξαρθρωμένης πλευράς ένα στερεωμένο αντικείμενο, ενώ η άρθρωση του αγκώνα ευρίσκεται σε κάμψη 90 μοίρες. Με το υγιές χέρι ο εξαρθρωμένος βραχίονας φέρεται σε προσαγωγή και συγχρόνως ο κορμός στρέφεται προς την υγιή πλευρά.
Ανάταξη κατά Ιπποκράτη. Τοπική ή γενική νάρκωση σε ύπτια θέση. Η μασχαλιαία κοιλότητα προφυλάσσεται δια της τοποθέτησης μαξιλαριού. Την στιγμή που το πόδι του γιατρού πατά στη μασχαλιαία κοιλότητα ασκείται στον εξαρθρωμένο βραχίονα μια συνεχή έντονη έλξη στη φορά του άξονα του κορμού.
Ανάταξη κατά KOCHER. Όπως και κατά την μέθοδο ISELIN η μέθοδος αυτή είναι κατάλληλη μόνο για το πρόσθιο εξάρθρημα. Με τον αγκώνα σε κάμψη ορθής γωνίας ο βραχίονας φέρεται σε προσαγωγή και έπειτα στρέφεται προς τα έξω. Σε αυτή τη θέση ανυψώνεται ο βραχίονας προς τα εμπρός όσον το δυνατό περισσότερο και τελικά φέρεται σε έσω στροφή.
Ανάταξη κατά ARLT. Ο ασθενής κάθεται σε ένα κάθισμα πλάγια με τον πάσχοντα βραχίονα κρεμασμένο πάνω από την πλάτη του καθίσματος, κάτω από τη μασχάλη τοποθετείται μαξιλάρι. Στο βραχίονα εφαρμόζεται έντονη προοδευτικά αυξανόμενη έλξη στον επιμήκη άξονα, μέχρι που να επιτευχθεί η ανάταξη. Μετά την ανάταξη ενός τραυματικού εξαρθρήματος σε ασθενείς ηλικίας μέχρι 40 ετών ακολουθεί ακινητοποίηση σε επίδεσμο DESAULT για 3-4 περίπου εβδομάδες. Όταν ταυτόχρονα συνυπάρχει απόσπαση του μείζονος ογκώματος και κάκωση του τένοντα του υπερακανθίου μυός, τότε μπορεί η κινητοποίηση να γίνει σε απαγωγή και σε θέση μέσης στροφής. Σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει και οστεοσύνθεση του μείζονος ογκώματος. Σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, λόγω του κινδύνου δυσκαμψίας του ωμου, ο χρόνος ακινητοποίησης συντομεύεται.
Χειρουργική: Όταν δεν επιτευχθεί κλειστή ανάταξη, τότε πρέπει να επέμβει κανείς χειρουργικά.
Οστεοαρθρίτιδα του ώμου
Κλινική εικόνα: Άλγος κατά την κίνηση της άρθρωσης του ώμου, ιδίως κατά την έξω στροφή. Συχνά υπάρχει λεπτός ή αδρός τριγμός τριβής του χόνδρου. Πλάγιασμα στο πάσχοντα ώμο αυξάνει τον πόνο. Η δυσκαμψία αρχικά οφείλεται στις αλλοιώσεις των μαλακών μορίων του περιαρθρικού μανδύα. Επίσης λόγω του πόνου δημιουργούνται συρρικνώσεις όπως και στον παγωμένο ώμο.
Ακτινολογική εικόνα: Ασαφή απεικόνιση των αρθρικών επιφανειών, στένωση του μεσαρθρίου διαστήματος, διαβρώσεις και σχηματισμός κύστεων ως και σκληρύνσεις στις αρθρικές επιφάνειες της κεφαλής του βραχιονίου και ωμογλήνης. Στα μαλακά μόρια της άρθρωσης μπορεί να υπάρχουν ασβεστώσεις, οι οποίες αποτελούν ένδειξη της συνύπαρξης μιας περιαρθρίτιδας.
Διαφορική διάγνωση: Περιαρθρίτιδα ώμου, διάφορες φλεγμονές, νεοπλάσματα.
Θεραπεία: Βλέπε θεραπεία οστεαρθρίτιδας φυσικοθεραπεία . Μυϊκές συσπάσεις αντιμετωπίζονται με μαλάξεις και ζέστη. Επώδυνες κατά την πίεση περιοχές μπορούν να αντιμετωπισθούν με εγχύσεις τοπικών αναισθητικών ή ακόμη και κορτιζόνης. Σπάνια γίνεται αρθροδεσία της άρθρωσης του ώμου ενω η ολικη αρθροπλαστική του ώμου είναι η σιγουρη λύση.
Περιαρθρίτιδα ώμου
Αποτελεί ένα γενικό ορό ,που περιλαμβάνει διάφορες επώδυνες εκφυλιστικές παθήσεις της περιοχής του ώμου.
Κεντρική ρήξη του τένοντα του δικέφαλου
Η μακρά κεφαλή του δικέφαλου, η οποία διέρχεται μέσα από την άρθρωση του ώμου σε ορισμένες περιπτώσεις υφίσταται εκφυλιστικές αλλοιώσεις στην περιοχή της δικεφαλικής αύλακας, οι οποίες μπορούν σε απλό τραυματισμό να οδηγήσουν σε ρήξη αυτού. Κλινικά η ρήξη φαίνεται από την ολίσθηση της μυϊκής γαστέρας περιφερικά και από το τυπικό κενό που ψηλαφάται κεντρικά. Η απώλεια της λειτουργικότητας είναι ελάχιστη, εν τούτοις όμως σε νεαρά άτομα συνιστάται η εγχειρητική διερεύνηση και επανακαθήλωση του τένοντα στη κορακοειδή απόφυση. Περιφερική ρήξη του τένοντα του δικέφαλου Ο κοινός περιφερικός τένοντας του δικέφαλου καταφύεται στο κερκιδικό όγκωμα. Παθαίνει ρήξη σπανιότερα από, ότι ο κεντρικός, στις περισσότερες φορές παθαίνει ρήξη λόγω μιας ξαφνικής μη αναμενόμενης βιαίας δράσης στον κεκαμένο αγκώνα. Κλινική εικόνα: Στον κεκαμένο αγκώνα φυσιολογικά ο τένοντας του δικέφαλου ψηλαφείται καλά, σε περίπτωση ρήξης ο τένοντας ούτε φαίνεται ούτε ψηλαφείται, ψηλαφείται μόνον η απονεύρωση του δικέφαλου.
Θεραπεία: Σε αντίθεση με την κεντρική ρήξη του τένοντα του δικέφαλου στη περιφερική ρήξη υπάρχει πάντα ένδειξη εγχειρητικής διερεύνησης και επανακαθήλωσης του τένοντα στο κερκιδικό όγκωμα.
Ρήξη του μυοτενοντίου πετάλου.
Συμβαίνει σε βαφείς, συλέκτες φρούτων, αθλητέςρίπτες τένις κολύμβηση. Μερική ρήξη περισσότερο πόνο από ολική.Περίπου 95% των ρήξεων του μυοτενοντίου στροφικού πετάλου οφείλονται στην προστριβή αυτού στο κορακοακρωμιακό τόξο κατά τη διάρκεια της απαγωγής και τη φθορά που προκαλείται. Το αίτιο είναι εξωγενές και μάλιστα μηχανικό."95% των ρήξεων σχετίζεται άμεσα με την υπακρωμιακή προστριβή λόγω της φθοράς που υφίσταται το μυοτενόντιο τόξο από την προστριβή του στο ακρώμιο. Οι ρήξεις ξεκινούν σχεδόν πάντα από την πλευρά που γειτονεύει με το κορακοακρωμιακό τόξο
Θεραπεια Περιλαμβανει την αρθροσκοπικη ακρωμιοπλαστικη και συρραφη του μυοτενοντιου πετάλου και καθήλωση του με αγκυρες τελευταια λυση οταν η αρθρωση εχει καταστραφει την ολική αρθροπλαστικη του ωμου.