Ιδιοπαθή νέκρωση της μηριαίας κεφαλής του ενήλικα.
Αιτιοπαθογένεια. Άσηπτη (πιθανώς ισχαιμική) νέκρωση. Δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμη αν πρόκειται για μια πρωτοπαθή διαταραχή στο αρτηριακό ή φλεβικό σκέλος και ποιοι βλαβεροί παράγοντες παίζουν ένα σπουδαίο ρόλο. Τελευταία η πάθηση θεωρείται ως τοπική εκδήλωση μιας γενικής νόσου (coronary diseas of the hip), υπέρ της άποψης αυτής συνηγορεί η συχνή συνύπαρξη της πάθησης με καρδιοαγγειολογικές και μεταβολικές παθήσεις (Υπερλιπιδαιμία, ουρική αρθρίτιδα, σακχαροδιαβήτης). Νέκρωση της μηριαίας κεφαλής είναι δυνατόν να έχουμε και στη νόσο του των δυτών (Caisson) . Η έκταση του νεκρωμένου τμήματος της μηριαίας κεφαλής διαφέρει από ασθενή σε ασθενή, σαν τυπική θεωρείται μια σφηνοειδή νεκρωτική περιοχή με την βάση στην άνω αρθρική επιφάνεια της μηριαίας κεφαλής. Ο αρθρικός χόνδρος στην αρχή δεν προσβάλλεται με την καθίζηση όμως του νεκρωμένου οστικού τμήματος καταστρέφεται δευτεροπαθώς και εκφυλίζεται.
Κλινική εικόνα.
Η πάθηση εμφανίζεται στο 50% αμφοτερόπλευρα, προσβάλλει συνήθως άτομα 20-50 χρονών, τους άνδρες συχνότερα από τις γυναίκες σε αναλογία 4:1. Ο ασθενής στην αρχή παραπονείται για άτυπο άλγος στο ισχίο κατά την φόρτιση του σκέλους, αργότερα όμως και κατά την ανάπαυση. Το άλγος μπορεί επίσης να αντανακλά στο μηρό και γόνυ. Σε αμφίπλευρη προσβολή το δεύτερο ισχίο μπορεί ήδη να προσβληθεί μετά από ένα χρόνο. Η πάθηση οδηγεί σε προοδευτικό περιορισμό της κινητικότητας του ισχίου, επίσης σε πλήρη κατάργηση της έκτασης, απαγωγής, προσαγωγής και στροφής ή κάμψη συχνά ακόμη διατηρείται. Ακτινολογική εικόνα Συχνά παρατηρείται σφηνοειδή πύκνωση της υφής του οστού, η οποία προοδευτικά περιχαρακώνεται, θρυμματίζεται, καθιζάνει και σχηματίζει σκαλοπάτι στην αρθρική επιφάνεια. Το μεσάρθριο διάστημα συχνά παρά τη μεγάλη παραμόρφωση της μηριαίας κεφαλής διατηρείται καλό σε απίστευτο βαθμό. Στα αρχικά στάδια της πάθησης σε υποψία ύπαρξης μιας νέκρωσης της μηριαίας κεφαλής, η τομογραφία και περαιτέρω η σπινθηρογραφική εξέταση μπορούν να διαλευκάνουν την υπόθεση. Διαφορική διάγνωση Διαφορική διάγνωση πρέπει να γίνει από τις διάφορες αρθρίτιδες.
Θεραπεία
Συντηρητική. Αποφόρτιση του πάσχοντος σκέλους δια της χρήσεως βακτηρίας ή ειδικού μηχανήματος. Χειρουργική. Διορθωτική οστεοτομία με σκοπό την απομάκρυνση του πάσχοντος τμήματος της κεφαλής από την ζώνη φορτίσεως. Ταυτόχρονα με την οστεοτομία συνιστώνται και τρυπανισμοί μέχρι την νεκρωτική ζώνη. Στην φαρέτρα των επιλογών θεραπείας ανάλογα με το στάδιο της νέκρωσης ειναι το ταντάλιο, οι απλοί τρυπανισμοί , το ελεύθερο αγγειούμενο μόσχευμα περόνης.
Οταν η άρθρωση κατασταφεί τελείως συνήθως η ολική αρθροπλαστική του ισχίου είναι η μόνη λύση.