Επιφυσιολίσθηση κεφαλής μηριαίου
Συνωνυμα:Επιφυσιακη ραιβοτητα ισχιου(coxa vara epiphysaria), εφηβικό ραιβό ισχιο ( coxa vara adolescentium ), επιφυσιολυση μηριαίας κεφαλης (epiphysiolisis capitis femoris). coxa retrotorsa, juvenjilis arthritis defomans
Oρισμος
Η μη τραυματική αποκολυση της επιφυσης της μηριαιας κεφαλης από τον συζευτικό χονδρο του αυχένα του μηριαιου οστού ως επι το πλειστον κατά την εφηβία και η οξεια η χρονια προοδευτική ολιθηση αυτης πανω στη μεταφυση .
Επιφυσιολυση .Η χαλάρωση και εξεργασια λυσεως της συνεχειας του συζευτικού χονδρου
Επιφυσιολισθηση. Χαρακτηριζεται το φαινόμενον ολισθησεως της επιφησης της μηριαιας κεφαλης απο τον αυχενα
Ιστορια
Πρώτη περιγραφή εγινε από τον A. Pare,1510-1590. και πολλυ αργότερα περιγραφτηκε από τον E. Müller (1888)
Συχνότητα
Στα 2/3 τωνπεριπτώσεων η παθηση αφορα αγορια ηληκιας 11-16 ετων με αμφοτεροπλευρη εντοπιση στο 20-40 %
Χρονος εμφανισεως της παθησης
Επιδημιολογια
Μια αμερικανικη επιδημιολογική μελετη το 1970 σε νεαρά ατομα κατω των 20 εδειξε ότι ανα 100.000 ατομα αντιστοιχουσαν δυο επιφυσιολισθήσεις επιφυσιολισθησεις Από τον Niethard(1997) αναφερεται μια συχνοτητα 1:10.000
Pouliqen 1,5:1. 1988
Niethard 3:1 1997
Στο 25%-40% η παθηση είναι αμφοτερόπλευρη (F.Hefty 1998 Hurley 1996, Busch
1987).
.
Η παθηση αφορα ατομα ηλικιας 7-18 ετων συχνοτερα ααγορια. Σε ηλικια κατω των 7 ετων και πανω των 18 εμφανίζεται σπανιωτατα ΠαρουσιαζειΤην μεγαλυτερη συχνότητα στα μεν αγορια στην ηλικια των 14-15 ετων, ενώ στα κορυτσια στην ηλικια των 12-13 ετων.. Η αναλογια μεταξυ αγοριων και κορυτσιων εμφανίζεται από τους διαφορους συγγραφείς διαφορετική (πινακας…. )
Η παθηση εμφανιζεται πιο συχνά κατά τους ανοιξιατικους και καλοκαιρινους μηνες , το φαινομενο αυτό ισως να εχει σχέση με τη μεγαλυτερη δραστηριοτητα των παιδιων που παρατηρείται στους μήνες αυτούς .
Στους νεγρους η επιφυσιολισθηση είναι πιο σχνοτερη από ,ότι στου λευκούς
ΔΙΑΙΡΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΦΥΣΙΟΛΙΣΘΗΣΗΣ:
• Βασει του χρονου εμφανισεως των πρωτων ενοχλημάτων
διακρινομε τρεις μορφες :
1. Οξεια: Χρονος εμφανισης πρωτων ενοχληματων λιγότερος από 14 ημέρες
2. Χρονια: Χρονος εμφάνισης πρωτων ενοχλημάτων περισοτερος από 14 ημερες .Η χρονια μορφή είναι η συχνοτερη
3. Οξεια σε χρονια μορφή: Ξαφνική επιδεινωση των ενοχλημάτων της χρονιας μορφής μεχρι και αδυναμία βαδίσεωσ αδυναμία βαδισεως
• Βασειι της ικανοτητας βάδισεως του ασθενούς :
1. Σταθερη .Ο ασθενης μπορεί να βαδίσει
2. Ασταθη. Ο ασυενης είναι αδυνατο να βαδίσει
• Βασει του βαθμου βαρητητας :
1ου Βαθμου Διευρυνσει και διαταραχή της υφής του ζυζευτικού χονδρου
2ου Βαθμού Γωνια ολίσθησεως 0-30ο μοιρες
3ου Βαθμού Γωνία ολισθήσεως 30-50ο
4ου Βαθμου Γωνία ολισθήσεως > 50ο
ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ
Η αιτιλογια της παθησης παραμενει ακομη αγνωστη Περιγραφονται διαφορες αιτίες :
• Διαταραχη της ισορροπίας μεταξυ αυξητικών και γεννητικων ορμονων
• Μεταβολικοι παραγοντες που επηρεαζουν την την υφή του κολαγονου
• Γενετικοι παραγοντες (συχνη εμφανιση σε ορισμένες οικογενειες )
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Η χρόνια μορφη εμφανίζεται με πονο στο ισχιο η γονυ και παροδικο χωλότητα ,η οποία αργότερα γινεται μονιμη.Στη οξεία μορφή ο πονος εμφανιζεται συνηθως μετα από πτωση η στραβοπατημα και είναι εντονοτατας
ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Κλινικα
• Μορφολογια: Συνηθως παιδια εφηβικής ηλικιας ,υπερβαρα η τυπου Marfan.,με καθηστερημενη εισοδο στην ηβη .
• Αρθρωση ισχιου:Περιορισμένη και επωδυνη η εσω στροφη και η απαγωγή ,η καμψη είναι περιορισμενη μονο σε μεγάλη παρεκτοπιση .Στην οξεία μορφή ολες οι κινησεις του ισχιου είναι επώδυνες ,το σκελος ευρισκεται καθηλομένο σε εξω στροφη και ο ασθενής εινα αδύνατο να το φορτίση
Ακτινολογικά
• Προσθιο-οπισθια και βατραχοείδη ληψη.
Στο αρχικο σταδιο, δηλαδή στο σταδιο της επιφυσιολυσης, ο συζευτικος χονδρος φαινεται παχύτερος ,με ατακτη υφη και αυξηση των γραμμόσεων σε συγκριση με την υγιή πλευρα.Η μεταφυση είναι δυνατον να φαινεται διευρυνσμένη, ανομοιογενής και πιο ευθεία από ότι στη αντιθετη πλευρά.
Στο σταδιο ΙΙ
Θ Ε ΡΑ Π Ε Ι Α
Συντηρητική
Η παλαια θεραπεια: Κλινοστατισμος με ελξη του σκελους σε εσω στροφη μετα ακινητοποιηση με ΟΜΚΠ γυψο και στη συνεχεια αποφορτιση του σκελους με ορθροπαιδικο μηχανημα για πολλους μηνες η χρονια δεν εφαρμόζεται πλεον.
Χειρουργική
Σκοπος της χειρουργικής θεαπείας ειναι:
1. Να εμποδισωμεν την περαιτερω ολισθιση της επιφυσης
2. Να διορθώσομεν την την παραμόρφωση που δημιουργησε η ολισθιση.
Οι παραπανω σκοποι είναι δυνατον να επιτευχθουν μονον με χειρουργική θεραπεία
ειτε η ολισθηση είναι οξεία ειτε είναι χρονια.
Η επιλογή της του τροπου αντιμετώπισεως εξαρταται από την ηλικια,την μορφη (οξεία,χρονια) και τον βαθμό ολισθησεως:
• Υποψια σποδυλολισθησεως.
Σε περίπτωση υποψιας συνισταται αποφυγη φορτισεως του σκελους και κάθε αλλης αθλητικης δραστηριοτητας , απαλλαγη από την γυμναστική στο σχολείο και υπευθηνη τακτική παρακολούθηση
• Οξεια επιφυσιολυσθιση που δεν συμπλήρωσε ακομη 14 ημέρες
Οξεια μορφή επιφυσιολισθησεως ( οξεία η οξεια σε χρονια «acut on chronic») που δεν εχει ακόμη συμπληρωση 14 ημέρες αποτελεί ανεξαρτητα του βαθμου ολισθησεως επειγουσα ορθροπαιδική περίπτωση και συνισταται:
- Αμεσος κλινοστατισμος
- Καμια πλεον φορτιση του σκέλους
- Βραχεια ελξη του σκελου μεχρι να γινει η προετοιμασια για την επεμβαση
- Αμεση προσεκτική αναταξη, κλειστη η ανοικτή
- Ηλωση με βελονες Kirschner η ηλους Steinmann η κοχλιωτους ηλους .
Η αναταξη επιτυγχανεται σε καμψη ,απαγωγή και μεγιστη εσω στροφη του σκελους,αυτή θα πρεπει να γινεται από εμπειρο ορθοπαιδικό και με πολύ προσοχή ώστε να αποφευχθουν νεες κακωσεις των αγγείων της μηριαιας καφαλής ,που μπορουν να οδηγησουν σε ασηπτη νεκρωση αυτης . Η μη πληρη αναταξη της κεφαλής αποτελεί πολύ ελαφροτερη βλαβη από ότι η νεκρωση αυτής. Οταν η κλειστη αναταξη αποτύχει,όπως συμβαίνει σε περιπτωςσεις με μεγαλη παρεκτοπισητοτε ενδυκνυται η ανοικτη αναταξη.
Τα ηλικά οστεοσυνθεσεως πρεπει να τοποθετουνται καθετα προς την επιφυσιακή πλακα ώστε να μην εμποδιζεται η περαιτερω επιμήκη αναπτυξη του αυχένα.Επισης πρεπει να αποφευγεται ο τραυματίσμος του αρθρικου χονδρου,ο οποίος αυξάνει τον κινδυνο χονδρολύσεως .Για την επέμβαση συτη παντα χρειάζεται ενισχυτής εικονας
.Οξεια επιφυσιολισθηση μετα την 14η ημερα από την εμφανιση της
Όταν η οξεια ολισθηση είναι πρωτου βαθμου(<30 ) και παλαιοτερη από 14 μερες είναι προτιμότερο να μη γινεται καμια προσπαθεια ανατάξεως .Σε ολιίσθη δευτερου βαθμου θα πρεπει να γινεται μια προσεκτική προσπαθεια αναταξεως.
Σε πολύ μεγαλη ολισθηση οπου η επιφυση αποτελει πλεον ένα αναγγειο οστικο τμημα ενδεικνυται η αφαιρεση του συζευτικου χονδρου και η στερεωση αυτής. Με την επεμβαση αυτή μειωνεται ο κινδυνος της ασηπτης νεκρωσεως .
• Στη χρονια μορφη (epiphysiolysis capitis femoris lenta)
Οι αποψεις των ειδικών σήμερα διιστανται. Πολλοι προτεινουν μονον στερέωση της επιφυσης της μηριαίας κεφαλης στη θεση που ευρισκεται ,ανεξάρτητα από τον βαθμο ολισθησεωσεως και διοόρθωση της παραμόρφωσης μετα το περας της αναπτυξης
Αλλοι προτεινουν ,κυριως στις γερμανόφωνες χωρες , μονο στερεωση της μηριαιας επιφυσης , όταν η ολισθηση δεν υπερβαίνει τις 20-30ο ,διοτι παραμορφωση μεχρι 30ο μοιρες δεν αποτελεί σοβαρή αιτία πρωιμης οστεοαθρίτιδας .Σε ολισθηση 30-70ο μοιρες πρεπει εκτος από την στερωση της επιφυσης να γινεται ταυτόχρονα και διατροχαντήρια διορθωτική οστεοτομία κατά Imhäuser δηλαδη βλαισοποιηση, καμψη και αποσυστροφη του ισχιου (valgisation-flexion-derotation).Όταν η ολισθιση είναι > 70ο μοιρες τοτε ενδεεικνυται η οστεοτομια καταWiberg
Δυστιχως όμως μεχρι σημερα δεν εχομεν μακρόχρονα αποτελέσματα που να μας πειθουν ,ότι η μια η άλλη τακτική είναι η καλυτερη
Προληπτικη ηλωση της αντιθετης υγιους πλευρας
Επειδή μέχρι της συγκλεισεως του συζευτικού χονδρου ο κινδυνος προσβολής και της αλλης πλευρας φθανει ένα ποσοστο 30-40% για το λογο αυτό από μερικους ηλώνεται ταυτόχρονα με το πασχον και το υγιες ισχιο. Την τακτικη αυτή εμεις δεν την εγκρινομεν ,διοτι δεν γνωριζομεν ποσο ορθο είναι να θυσιαζει κανεις 70 υγιη ισχια για να προλαβη τα 30. .Αυτοι που ακολουθούν την παραπανω τακτική θα επρεπε τουλαχιστον να την εφαρμόζουν μονον όταν το παιδι ευρησκεται σε εκεινη την ηλικια , που η παθηση εμφανιζει την μεγαλύτερη συχνότητα
Διορθωτικές οστεοτομιες
Η οστεοτομιες που εφαρμόζονται ακομη και σημερα για την αντιμετωπιση της παραμορφωσης του ανω ακρου του μηριαιου από την παρεκτοπιση της επιφυσεως της μηριαίας κεφαλής είναι:
1. Οστεοτομια κατά Imhäuser ενδεικνυται σε ολισθηση >30 μοιρες .Η οστεοτομία γινεται διατροχαντήρια η υποτροχαντήρια .Με την βλαισοποιηση και καμψη του
κεντρικου τμηματος διορθώνεται η προς τα κατω και πισω παρεκτοπισης της μηριαιας επιφυσης και η επιφυσιακη πλακα επανερχεται στη αρχικη της θεση,δηλαδή παραλληλα προς το επιπεδον εισοδου τηςκοτύλης .Στην συνεχεια η επιφυση στερεωνεται με βελονες η κοχλιωτους ηλους
Διαυχενική οστεοτομια κατά Wiberg ενδεικνυται σε ολισθηση μεγαλύτερη από 70ο μοιρες , ο κινδυνος όμως ιασχαιμικής νεκρωσεως της μηριαίας κεφαλης είναι παρα πολύ μεγάλος (20%-40%) για το λογο αυτό σπανια εφαρμόζεται.
Προγνωση
Η προογνωση όταν η παρεκτωπιση είναι μηδαμινη είναι πολύ καλυ.Στις περιπτωσεις αυτές συχνα ο αυχενας συνεχιζει την επιμηκη αναπτυξη του με αποτελεσμα οι ηλοι σχετικα να βραχυνονται και να χρειαζεται αντκατασταση. Η μη παραλλη τοποθετηση των ηλων η τοποθετηση κοχλιωτων ηλων εμοδιζουν την επιμήκη σνσπτηξη του αυχενα.
Σε παρεκτοππιση μεχρι και 50% συχνάτα παρατηρέιται απιστευτη αναδομηση των οστων με πολύ καλη προσαρμογή στην μεχανική του ισχιου και χωρις την εμφσνιση οστεοαρθρίτιδας
Η προγνωση είναι πολύ κακη στις περιπτωσεις με νεκρωση της μηριας κεφαλης η χονδρολυσης
Η επιφυσιολύση είναι μια πάθηση που αφορά την ανάπτυξη του ισχίου στα παιδιά και τους εφήβους. Πρόκειται για μια ολίσθηση της κεφαλής του μηριαίου οστού (επιφύση) από την αυχενική μοίρα του μηριαίου μέσω της ζώνης ανάπτυξης (επιφυσιακή πλάκα). Είναι γνωστή και ως επιδύουσα ή ραδιαική επιφυσιολύση του ισχίου.
Αιτίες:
Η επιφυσιολύση εμφανίζεται συχνότερα κατά τη φάση της ανάπτυξης, κυρίως στους εφήβους, και μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες:
Ορμονικές διαταραχές: Σχετίζεται με ορμονικές αλλαγές κατά την εφηβεία.
Παχυσαρκία: Αυξημένο σωματικό βάρος ασκεί μεγαλύτερη πίεση στην επιφυσιακή πλάκα.
Τραυματισμός: Μπορεί να προκληθεί από οξύ τραυματισμό ή επαναλαμβανόμενους μικροτραυματισμούς.
Γενετική προδιάθεση: Οικογενειακό ιστορικό αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης.
Μεταβολικές και ενδοκρινικές διαταραχές: Όπως ο υποθυρεοειδισμός ή η διαταραχή αυξητικής ορμόνης.
Συμπτώματα:
Πόνος στο ισχίο: Συχνά είναι το πρώτο σύμπτωμα και μπορεί να επεκτείνεται στο γόνατο.
Χωλότητα: Δυσκολία στο περπάτημα ή αλλαγή στον τρόπο βάδισης.
Μειωμένη κινητικότητα: Περιορισμένη εσωτερική περιστροφή του ισχίου.
Ασυμμετρία στα κάτω άκρα: Σε προχωρημένες περιπτώσεις.
Οξύς ή χρόνιος πόνος: Ανάλογα με τη μορφή της επιφυσιολύσης (οξεία ή χρόνια).
Μορφές:
Οξεία επιφυσιολύση: Ξαφνική εμφάνιση πόνου και δυσκαμψίας. Απαιτεί άμεση παρέμβαση.
Χρόνια επιφυσιολύση: Σταδιακή εξέλιξη με διαλείποντα πόνο και δυσκολία στην κίνηση.
Σταθερή και ασταθής: Ανάλογα με το αν η άρθρωση παραμένει σταθερή κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας.
Διάγνωση:
Κλινική εξέταση: Για την αξιολόγηση του πόνου, της κινητικότητας και της βάδισης.
Απεικονιστικές εξετάσεις:
Ακτινογραφία: Η πιο συχνή μέθοδος για τη διάγνωση.
MRI ή CT: Για λεπτομερέστερη εικόνα της βλάβης.
Θεραπεία:
Η θεραπεία στοχεύει στη σταθεροποίηση της κεφαλής του μηριαίου για να αποφευχθεί περαιτέρω ολίσθηση και επιπλοκές.
Χειρουργική αντιμετώπιση:
Βίδες στερέωσης (πείροι): Χρησιμοποιούνται για να σταθεροποιήσουν την κεφαλή του μηριαίου.
Οστεοτομία: Σε σοβαρές περιπτώσεις για τη διόρθωση της ευθυγράμμισης.
Αποφυγή επιβάρυνσης: Ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί να αποφύγει τη φόρτιση στο επηρεασμένο πόδι για κάποιο διάστημα.
Φυσικοθεραπεία: Για την αποκατάσταση της κινητικότητας και της μυϊκής δύναμης μετά τη χειρουργική επέμβαση.
Επιπλοκές:
Νεκρωτική βλάβη της κεφαλής του μηριαίου (οστεονέκρωση): Λόγω διαταραχής της αιμάτωσης.
Χόνδρινες αλλοιώσεις: Που μπορεί να οδηγήσουν σε οστεοαρθρίτιδα αργότερα στη ζωή.
Μειωμένη κινητικότητα: Σε περιπτώσεις καθυστερημένης διάγνωσης ή ανεπαρκούς θεραπείας.
Πρόγνωση:
Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι κρίσιμη για την αποφυγή μακροχρόνιων επιπλοκών. Με την κατάλληλη θεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν σε φυσιολογικές δραστηριότητες χωρίς σοβαρά προβλήματα.
Η επιφυσιολύση απαιτεί προσοχή από γονείς και κλινικούς γιατρούς, καθώς η έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση μπορεί να προλάβει σοβαρές επιπλοκές και να εξασφαλίσει καλή ποιότητα ζωής για τον ασθενή.
Η υμενίτιδα είναι η φλεγμονή του υμένα, ο οποίος είναι η λεπτή μεμβράνη που καλύπτει τις αρθρώσεις και παράγει αρθρικό υγρό για τη λίπανση και τη διατροφή των αρθρώσεων. Πρόκειται για μια κατάσταση που μπορεί να επηρεάσει μία ή περισσότερες αρθρώσεις και να προκληθεί από διάφορες αιτίες.
Αιτίες Υμενίτιδας:
Αυτοάνοσα νοσήματα:
Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Η πιο συχνή αιτία χρόνιας υμενίτιδας, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον υμένα.
Ψωριασική αρθρίτιδα: Συνδέεται με την ψωρίαση.
Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: Μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στον υμένα.
Τραυματισμός: Τραύματα ή μικροτραυματισμοί στις αρθρώσεις μπορούν να προκαλέσουν υμενίτιδα.
Λοιμώξεις: Μικροβιακές ή ιογενείς λοιμώξεις, όπως η σηπτική αρθρίτιδα.
Ουρική αρθρίτιδα: Εναπόθεση κρυστάλλων ουρικού οξέος στον υμένα.
Αντιδραστική αρθρίτιδα: Φλεγμονή που ακολουθείται από λοίμωξη, συχνά στο ουροποιητικό ή γαστρεντερικό σύστημα.
Συμπτώματα:
Πόνος στις αρθρώσεις: Συνήθως επιδεινώνεται με την κίνηση.
Οίδημα: Συλλογή υγρού στην άρθρωση.
Δυσκαμψία: Ειδικά το πρωί ή μετά από περιόδους ακινησίας.
Θερμότητα και ερυθρότητα: Στην περιοχή της επηρεασμένης άρθρωσης.
Περιορισμένη κινητικότητα: Δυσκολία στην κίνηση της άρθρωσης.
Διάγνωση:
Κλινική εξέταση: Ο γιατρός ελέγχει για σημεία φλεγμονής και περιορισμένη κίνηση.
Απεικονιστικές εξετάσεις:
Ακτινογραφία: Μπορεί να δείξει σημάδια αρθρίτιδας.
Υπέρηχος ή MRI: Ειδικά για την ανίχνευση της φλεγμονής του υμένα.
Εργαστηριακές εξετάσεις:
Ανάλυση αρθρικού υγρού: Για την ανίχνευση λοίμωξης ή κρυστάλλων.
Αιματολογικές εξετάσεις: Για τον έλεγχο φλεγμονωδών δεικτών (π.χ. CRP, ESR).
Θεραπεία:
Φαρμακευτική αγωγή:
Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ): Για την ανακούφιση του πόνου και της φλεγμονής.
Κορτικοστεροειδή: Χορηγούνται τοπικά (μέσω ενέσεων στην άρθρωση) ή συστηματικά.
Ανοσοκατασταλτικά: Όπως η μεθοτρεξάτη σε περιπτώσεις αυτοάνοσων νοσημάτων.
Βιολογικοί παράγοντες: Σε περιπτώσεις ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Φυσικοθεραπεία: Βοηθά στη διατήρηση της κινητικότητας και την ενδυνάμωση των μυών γύρω από την άρθρωση.
Αντιμετώπιση λοιμώξεων: Αν πρόκειται για λοιμώδη υμενίτιδα, απαιτούνται αντιβιοτικά ή αντιιικά.
Χειρουργική επέμβαση: Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί αρθροσκοπική αφαίρεση του υμένα (υμενεκτομή).
Πρόληψη και Διαχείριση:
Έλεγχος των αυτοάνοσων νοσημάτων: Με την κατάλληλη θεραπεία και παρακολούθηση.
Διαχείριση του βάρους: Μειώνει την καταπόνηση των αρθρώσεων.
Αποφυγή τραυματισμών: Προστασία των αρθρώσεων κατά την άσκηση ή την εργασία.
Τακτική φυσική δραστηριότητα: Για τη διατήρηση της κινητικότητας και της ευκαμψίας των αρθρώσεων.
Η υμενίτιδα είναι μια σοβαρή κατάσταση που απαιτεί έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία για την πρόληψη επιπλοκών και τη διατήρηση της λειτουργικότητας των αρθρώσεων.